ΝΑ ΨΗΦΙΣΟΥΜΕ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

ΝΑ ΨΗΦΙΣΟΥΜΕ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

ΝΑ ΑΠΟΡΡΙΨΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ SHOCK TREATMENT ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Φτάσαμε, λοιπόν, στο παρά πέντε των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι επιλογές, οι στρατηγικές, οι τακτικές κινήσεις έχουν αποτυπωθεί με ακρίβεια πλέον, όπως και οι συμμαχίες, οι συγκρούσεις, οι συμπλεύσεις, τα επίδικα θέματα και τα διλήμματα, αυτής ή της άλλης μορφής.

            Το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση Παπανδρέου άλλαξε την τακτική του εδώ και λίγες μέρες, προσδοκώντας «ανάσταση νεκρών», ή, πολιτικότερα, ελαχιστοποίηση των απωλειών. Κίνηση που κρίθηκε ως βεβιασμένη, διλημματική ή και εκβιαστική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Κατά τη γνώμη μου, η μεταστροφή στην εκλογική τακτική του ΠΑΣΟΚ – ή, ορθότερα, της κυβέρνησης, μιας και η λειτουργία του κόμματος ΠΑΣΟΚ μάλλον μοιάζει με εγκεφαλογράφημα νεκρού, -  ήταν απλώς καθυστερημένη. Και ήταν καθυστερημένη, γιατί ο Καλλικράτης δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις, ώστε να καθίσταται αναγκαία η απόλυτη πολιτική αντιπαράθεση στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, ακόμα και αν αυτές δεν γίνονταν σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης (επ’ αυτού θα επανέλθω σε άλλο σημείωμα) και μνημονίου.

            Και τούτο γιατί οι συνενώσεις όμορων δήμων έχουν επιτείνει ακόμα περισσότερο την απόσταση πολίτη – δημοτικής αρχής. Ήδη υπάρχει μια εγγενής δυσλειτουργία, καθώς στις δημοτικές εκλογές καλούνται να ψηφίσουν οι εγγεγραμμένοι δημότες και όχι οι κάτοικοι ενός δήμου. Καλούνται, δηλαδή, να αποφασίσουν για τις λύσεις των τοπικών προβλημάτων και οι απόντες από την καθημερινή ζωή της τοπικής κοινωνίας, αυτοί που δεν έρχονται αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα των πράξεων και των παραλείψεων των τοπικών «αρχόντων». Αυτό, όμως, είναι άλλης ώρας κουβέντα.

            Ο Καλλικράτης, επιτείνοντας τις αποστάσεις και ακυρώνοντας την αμεσότητα του ελέγχου οδηγεί στην πολιτικοποίηση των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς το πρόσωπο των υποψηφίων, η συμμετοχή τους στη διαχείριση των κοινών, διαχέεται, ξεθωριάζει, διαλύεται, εν τέλει, στην αμορφία του σώματος των εκλογέων. Η πολιτική, με την έννοια της παραδοσιακής κομματικής ταυτότητας, αλλά και με την έννοια πώς αντιλαμβανόμαστε τις ευρύτερες κοινωνικές διεργασίες, καθίσταται ο μόνος παράγοντας αναγνώρισης και ταύτισης ή αποστασιοποίησης μεταξύ πολίτη-εκλογέα και αυτοδιοικητικής αρχής.

            Ταυτόχρονα, ο Καλλικράτης πολιτικοποιεί την αναμέτρηση εξ αιτίας του νέου περιεχομένου που, εξαγγελτικά τουλάχιστον, φαίνεται να αποδίδει στις τοπικές αρχές. Να θυμίσω ότι τομείς κοινωνικών υπηρεσιών, από την εκπαίδευση ως την υγεία, μεταφέρονται στην αρμοδιότητα των τοπικών αρχών. Από μόνη της αυτή η μεταφορά αρμοδιοτήτων μεταφέρει στο επίπεδο της αντιπαράθεσης για την αυτοδιοίκηση κρίσιμους τομείς κοινωνικής σύγκρουσης που προηγουμένως ρυθμίζονταν στο εθνικό επίπεδο. Και αυτό χωρίς να συνυπολογίσουμε την σοβαρή έλλειψη πόρων και την ακόμα μεγαλύτερη περιστολή των οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

            Η πολιτική αντιπαράθεση, συνεπώς, ήταν αυτονόητη. Μόνον όσοι αντιμετωπίζουν την τοπική αυτοδιοίκηση σε όρους της δεκαετίας του 1970 αδυνατούν να κατανοήσουν την πραγματικότητα και επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους τον τίτλο των «λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων» ή επί το ελληνικότερο της πολιτικής «τσόντας». Και αν σε άλλες εποχές το άδειασμα γινόταν το βράδυ των εκλογών κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, σ’ αυτές τις εκλογές το άδειασμα, σαφές, ηχηρό και αναμφισβήτητο, προηγείται. Ας πρόσεχαν.

            Η εκλογική αντιπαράθεση για την τοπική αυτοδιοίκηση προσλαμβάνει έντονα χαρακτηριστικά πολιτικής αντιπαράθεσης, ακόμα και αν δεν υπήρχε μνημόνιο. Όμως, το μνημόνιο υπάρχει και αποτελεί το πεδίο συμπύκνωσης της αντιπαράθεσης. Και εδώ εμφανίζεται η αμφισημία της κυβερνητικής πολιτικής.

            Πρώτον, σε πρώτο επίπεδο η κυβέρνηση, με την τακτική στροφή που επιχειρεί, φαίνεται να επιδιώκει τη νομιμοποίηση της πολιτικής της για την προηγούμενη περίοδο και για όσα σκοτεινά, αλλά ευδιάκριτα, έπονται. Ότι η πολιτική της δεν διαθέτει πολιτική νομιμοποίηση, ότι η συναίνεση των πολιτικών προς την κυβέρνηση στις βουλευτικές εκλογές του 2009 δεν ήταν συναίνεση για τα όσα ακολούθησαν, είναι γεγονός αυτονόητο και κοινά αποδεκτό.

            Δεύτερον, η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την έλλειψη νομιμοποίησης, αλλά και το ανέφικτο να εξασφαλίσει την κοινωνική συναίνεση στο μνημόνιο, διαχέει στο εκλογικό σώμα δια των από αυτήν υποστηριζόμενων τοπικών «αρχόντων», αλλά και υπουργών, την αντίθεσή της στο μνημόνιο. Η φράση «και εμείς κατά του μνημονίου είμαστε», έχει γίνει η μόνιμη επωδός, προκειμένου να θολώσουν τα νερά και η όποια συζήτηση να τελειώσει πριν αρχίσει. Μόνο που αυτή η δήλωση δημιουργεί εύλογα ερωτήματα του τύπου «τότε γιατί το οργανώσατε, γιατί το ψηφίσατε, γιατί το στηρίζετε», «γιατί δεν αντιληφθήκατε τα αδιέξοδα και τις τραγικές οικονομικές και κοινωνικές του συνέπειες», «γιατί δεν ακούγατε, όταν σας υποδεικνύαμε την ανάγκη μιας ριζικά διαφορετικής προσέγγισης». Και οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δεν είναι πειστικές, πολύ περισσότερο όταν η αξιοπιστία της κυβέρνησης έχει αποδειχθεί κάτι σαν τα λεφτά που υπήρχαν προεκλογικά και χάθηκαν στη συνέχεια.

            Η μάχη της Κυριακής είναι κρίσιμη και καθαρά πολιτική. Έχουμε τη δυνατότητα όχι μόνο να δείξουμε την απόστασή μας από τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις, αλλά να κάνουμε ένα σημαντικό θετικό βήμα προς την κοινωνικά ορθή πολιτική λύση. Να αντισταθούμε αποτελεσματικά στο μεθοδευμένο αποπροσανατολισμό του shock therapy. Να διεκδικήσουμε αυτό που μας αξίζει ως υπεύθυνους Πολίτες και όχι ως φοβικά ανθρωπάρια. Να δώσουμε νέο νόημα στην πολιτική, να αποκαταστήσουμε τις παραδοσιακές αξίες της αριστεράς: τη συλλογικότητα, τη συμμετοχή, την αλληλεγγύη, το αφιλοκερδές, την αγωνιστικότητα, την κατανόηση της ανάγκης των ριζικών τομών και ανατροπών, την συστηματική αντίσταση.

            Δεν είναι τυχαίο που η Ελένη Πορτάλιου διαθέτει πλούσια αυτές τις αριστερές αρετές. Με γνώση και τόλμη, χωρίς ποτέ της να έχει φοβηθεί τη σύγκρουση με τις εξουσίες, χωρίς ίχνος ιδιοτέλειας. Η μάχη της Ανοικτής Πόλης και της Ελένης είναι η μάχη της σύγχρονης αριστεράς.